Tăng Huyết Áp hay Cao Huyết Áp là một trong những căn bệnh phổ biến tại Việt Nam nói chung và trên thế giới nói riêng. Bởi tính phổ biến của nó nên nhiều người lầm tưởng rằng đây không phải là một bệnh nguy hiểm. Tuy nhiên, huyết áp cao có nguy cơ dẫn đến đột quỵ và còn là nguyên nhân gây đột quỵ nhiều nhất trên toàn thế giới. Bài viết này sẽ chia sẽ về vấn đề huyết áp cao dẫn đến đột quỵ: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa.
Huyết áp cao (tăng huyết áp) là một trong những “kẻ thầm lặng” nguy hiểm đối với sức khỏe. Đây cũng là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đột quỵ, căn bệnh có tỷ lệ tử vong và di chứng tàn phế cao. Vậy tại sao huyết áp cao lại gây đột quỵ, mối liên hệ giữa hai tình trạng này là gì và người bệnh cần làm gì để phòng tránh?
Tăng huyết áp là gì?
Huyết áp là lực máu tác động lên thành mạch máu, được đo bằng đơn vị mmHg. Người trưởng thành được xác định tăng huyết áp khi chỉ số huyết áp từ 130/80 mmHg trở lên.
- Khi huyết áp vượt mức 180/120 mmHg, người bệnh cần được đưa đi cấp cứu ngay vì nguy cơ biến chứng nặng, trong đó có đột quỵ.
- Đa số người bị huyết áp cao không có triệu chứng rõ rệt, khiến việc phát hiện và điều trị thường chậm trễ.
Một số biểu hiện có thể gặp ở giai đoạn nặng:
- Đau đầu dữ dội
- Hụt hơi
- Chảy máu cam
Tăng huyết áp kéo dài sẽ âm thầm gây tổn thương mạch máu, tim, não, thận và nhiều cơ quan khác.
Đột quỵ là gì?
Đột quỵ (tai biến mạch máu não) xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn, khiến các tế bào não nhanh chóng thiếu oxy và chết đi.
Có 2 dạng chính:
- Đột quỵ nhồi máu não (thiếu máu cục bộ): do tắc nghẽn mạch máu não (chiếm hơn 80% trường hợp).
- Đột quỵ xuất huyết não: do vỡ mạch máu trong não, gây chảy máu não.
Dấu hiệu cảnh báo sớm:
- Tê yếu, liệt một bên mặt hoặc tay chân
- Đau đầu đột ngột, dữ dội
- Nói khó, rối loạn ngôn ngữ
- Mờ mắt, mất thị lực
Vì sao huyết áp cao dẫn đến đột quỵ?
Huyết áp cao là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây đột quỵ. Người bị huyết áp cao thường có mạch máu hẹp, yếu và dễ bị tổn thương.
- Khi huyết áp tăng, động mạch dễ bị xơ vữa, hẹp lòng mạch và hình thành cục máu đông → gây tắc nghẽn dòng máu lên não → đột quỵ nhồi máu não.
- Huyết áp cao lâu ngày làm thành mạch máu não mỏng, dễ vỡ → gây chảy máu não → đột quỵ xuất huyết não.
- Nguy cơ đột quỵ tăng theo mức huyết áp: càng cao, nguy cơ càng lớn.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người bị huyết áp cao
Ngoài tăng huyết áp, nhiều yếu tố khác cũng góp phần làm tăng nguy cơ đột quỵ:
- Bệnh tim mạch (nhất là rung nhĩ)
- Tiểu đường
- Hút thuốc lá, uống rượu nhiều
- Căng thẳng, stress kéo dài
- Béo phì, ít vận động
- Mỡ máu và cholesterol cao
- Lạm dụng thuốc tránh thai hoặc thuốc kích thích
- Tuổi tác (>55 tuổi), giới tính (nam giới dễ bị hơn, nữ giới tử vong nhiều hơn)
- Tiền sử gia đình có người bị đột quỵ
Cách phòng ngừa đột quỵ cho người bị huyết áp cao
Kiểm soát huyết áp tốt là chìa khóa để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ. Người bệnh nên:
- Theo dõi huyết áp thường xuyên
- Đo huyết áp 2 lần/ngày (sáng – tối), ghi lại kết quả để theo dõi.
- Điều chỉnh lối sống
- Ăn nhạt, hạn chế dầu mỡ, rượu bia và chất kích thích.
- Tăng cường rau xanh, trái cây, uống đủ nước.
- Tập thể dục đều đặn, duy trì cân nặng hợp lý.
- Ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng quá mức.
- Tuân thủ điều trị theo bác sĩ
- Người bệnh cao huyết áp mạn tính cần uống thuốc đều đặn, không tự ý bỏ thuốc.
- Khám sức khỏe định kỳ
- Người bình thường: nên kiểm tra huyết áp ít nhất 1 lần/năm.
- Người có nguy cơ cao: nên khám và tầm soát đột quỵ 2 lần/năm hoặc theo hướng dẫn bác sĩ.
Kết luận
Huyết áp cao và đột quỵ có mối liên hệ chặt chẽ: huyết áp càng cao, nguy cơ đột quỵ càng lớn. Bệnh tiến triển âm thầm nhưng có thể gây hậu quả nặng nề. Chủ động kiểm soát huyết áp, xây dựng lối sống lành mạnh và thăm khám định kỳ là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa đột quỵ.
Bệnh viện Đa Khoa Bưu Điện với chuyên khoa Hồi Sức Cấp Cứu – Tim Mạch với nhiều năm kinh nghiệm trong việc tầm soát và cảnh báo đột quỵ đối với những bệnh nhân bị cao huyết áp. Thế nên, đến thăm khám ngay tại cơ sở y tế để được tư vấn sức khỏe ngay. Bảo vệ bản thân và gia đình tránh khỏi đột quỵ – nguy hiểm sức khỏe tiềm ẩn của mọi người!
