Tập thể dục thể thao thường xuyên là chìa khóa để tăng cường sức khỏe, cải thiện thể lực, giảm căng thẳng và hỗ trợ điều trị, phòng ngừa nhiều bệnh lý như tim mạch, cơ xương khớp, thần kinh… Tuy nhiên, nếu tập luyện sai cách hoặc quá sức, nguy cơ chấn thương hoàn toàn có thể xảy ra – từ những vấn đề nhẹ như đau cơ, chuột rút cho đến các chấn thương nặng như gãy xương, tổn thương khớp, thậm chí đột quỵ.
1. Tập luyện thể thao không đúng có thể gây:
- Đau nhức cơ, bong gân, chuột rút
- Trật khớp, chấn thương gối, tổn thương cột sống
- Tụt huyết áp, ngất xỉu, đột quỵ nếu gắng sức quá mức
2. 10 Lưu Ý Quan Trọng Khi Tập Luyện Thể Thao
-
Ăn nhẹ trước khi tập (trước 45 – 60 phút)
Cơ thể cần năng lượng để hoạt động hiệu quả. Nếu tập khi đói, bạn dễ bị hạ đường huyết, chóng mặt, mệt lả và dễ gặp chấn thương.
-
Khởi động kỹ trước khi tập
Dành ít nhất 5–10 phút làm nóng cơ thể bằng các bài cardio nhẹ (chạy bộ, nhảy dây, đạp xe…) rồi mới vào bài tập chính. Điều này giúp cơ khớp linh hoạt hơn, giảm nguy cơ chấn thương.
-
Học cách hít thở đúng
Thở sâu, đều, đúng kỹ thuật giúp cung cấp đủ oxy cho cơ bắp. Hít thở sai làm giảm hiệu quả tập luyện, gây mệt, chóng mặt, thậm chí đột quỵ.
-
Kiểm soát cường độ tập và kỹ thuật đúng
Không nên bắt đầu với mức tạ hoặc bài tập nặng. Tăng dần độ khó và chỉ thực hiện động tác khi nắm vững kỹ thuật để tránh sai tư thế gây tổn thương khớp, dây chằng.
-
Tập luyện toàn diện, không quá tải khớp yếu
Nên tập xen kẽ nhiều nhóm cơ, tránh dồn lực lên những vị trí yếu như cổ tay, cổ chân hay khớp gối.
-
Bảo vệ cột sống khi tập nặng
Giữ lưng thẳng, kiểm soát trọng lượng, tăng cường cơ lưng, bụng để giảm tải cho cột sống. Không nên ép lưng gù khi tập squat, deadlift…
-
Ngừng tập khi có dấu hiệu bất thường
Nếu thấy đau nhói ở cơ, khớp, tim đập nhanh, chóng mặt, kiệt sức… hãy ngừng ngay. Tuyệt đối không tập khi đang bị sốt, mệt, cảm cúm.
-
Sử dụng đầy đủ dụng cụ bảo hộ
Băng gối, đai lưng, bao tay… giúp hỗ trợ dây chằng, giảm áp lực và hạn chế chấn thương khi tập nặng hoặc kỹ thuật khó.
-
Trang bị dụng cụ tập luyện phù hợp
Giày thể thao, găng tay, mũ bảo hiểm, máy móc… cần đảm bảo đúng kích cỡ và chất lượng. Phòng tập cần sạch sẽ, sắp xếp gọn gàng để tránh té ngã.
-
Giãn cơ và thư giãn sau tập
Đây là bước quan trọng giúp cơ bắp phục hồi, giảm đau nhức, tăng tuần hoàn máu. Nên kết hợp các bài thả lỏng nhẹ nhàng trong 5–10 phút cuối buổi tập.
3. Lời khuyên bảo vệ xương khớp cho người tập luyện thể thao
- Mỗi người có thể trạng khác nhau, do đó không nên tập theo cảm hứng hoặc “cố gắng theo người khác”.
- Hãy lắng nghe cơ thể mình. Nếu cảm thấy bất thường sau khi tập (đau ngực, mệt bất thường, chóng mặt kéo dài…), nên đi khám sớm để được bác sĩ chuyên khoa đánh giá.
- Người có bệnh nền như tim mạch, tiểu đường… cần tập luyện theo hướng dẫn riêng, không tự ý tập nặng.
Tập đúng cách, đúng giới hạn và kết hợp với tư vấn y khoa sẽ giúp bạn đạt hiệu quả tốt nhất, tránh rủi ro không mong muốn. Liên hệ Khoa Chấn Thương Chỉnh Hình – Khoa Phục Hồi Chức Năng, Bệnh viện Đa Khoa Bưu Điện để thăm khám khi có dấu hiệu chấn thương.
